Jak zacząć w Niemczech

Od 1 maja 2011 roku zniknęły ostatnie ograniczenia w dostępie Polaków do niemieckiego rynku nauki i pracy, co wcale nie oznacza, że zwolniono nas  z całego szeregu przepisów aministracyjnych obowiązujących na terenie tego kraju.Obywatele polscy mogą przekraczać granicę i przebywać na terenie Republiki Federalnej Niemiec legitymując się ważnym paszportem lub dowodem osobistym.

Reguluje to Ustawa o powszechnej swobodzie osiedlania się i przemieszczania Obywateli UE. Tydzień po przyjeździe należy zarejestrować się w biurze meldunkowym (Einwohnermeldeamt), po znalezieniu stałego miejsca zamieszkania należy zameldować pod nowym adresem. Każdorazowa zmiana miejsca zamieszkania musi być zgłaszana w lokalnym urzędzie.

Do zameldowania potrzebny jest dokument tożsamości, kopia umowy wynajmu oraz wypełniony formularz meldunkowy. W Einwohnermeldeamt wydawana jest również karta podatkowa (Lohnsteuerkarte). Potwierdzenie zameldowania (Anmeldebestätigung) potrzebne jest jako potwierdzenie adresu dla wielu instytucji, w tym również w urzędzie imigracyjnym, w celu otrzymania pozwolenia na pobyt dłuższy niż trzymiesięczny. Pozwolenia takie wydają lokalne biura imigracyjne (Ausländeramt).
Pozwolenie na pobyt wydawane jest w przeciągu do dwóch tygodni i ważne jest wraz z dokumentem tożsamości. Zwykle obowiązuje przez okres do pięciu lat (dla studentów dwa lata). 
Zezwolenie na pobyt wydawane jest również w celu odbycia studiów lub ubiegania się o miejsce na uczelni. Osoba przyjęta na studia otrzymuje pozwolenie na pobyt na okres dwóch lat (przedłużane następnie do końca edukacji). W czasie nauki studenci mogą pracować do 90 dni w roku w pełnym wymiarze godzin. Możliwa jest również dodatkowa praca na uczelni. Po zakończeniu nauki pozwolenie na pobyt może zostać przedłużone o rok w celu znalezienia miejsca pracy, adekwatnego do ukończonych studiów. 
Obywatele UE mają równe prawa co do wynagrodzenia, warunków pracy, dostępu do nieruchomości, szkoleń zawodowych, opieki społecznej i członkostwa w związkach zawodowych. Rodziny i osoby pozostające na utrzymaniu mają takie same prawa. Po przybyciu do Niemiec warto zarejestrować się w urzędzie pracy (Agentur für Arbeit). Bez regulowania spraw pobytowych można poszukiwać pracy przez trzy miesiące. W przypadku znalezienia zatrudnienia okres ten wliczany jest do ewentualnego stażu zasiłkowego.
W celu podjęcia pracy należy posiadać pozwolenie na pobyt, kartę podatkową, wydawaną w Urzędzie Meldunkowym, oraz numer ubezpieczenia społecznego przyznawany przez instytucje ubezpieczeniowe. W pierwszej pracy najczęściej pracodawca zajmuje się rejestracją, dostarcza kartę podatkową i numer ubezpieczenia
Po pięciu latach pobytu w Niemczech, można starać się w Ausländeramt o pozwolenie na pobyt stały. Chcąc osiedlić się w RFN trzeba spełnić szereg warunków, wyjątki najczęściej dotyczą osób o wysokich kwalifikacjach. Pozwolenie na osiedlenie jest zabezpieczeniem pobytu, jest nieograniczone pod względem czasu i przestrzeni oraz uprawnia do podjęcia działalności zarobkowej bez procedur związanych z uzyskaniem zgody Agencji Pracy. Z reguły, w celu uzyskania pozwolenia na osiedlenie, należy posiadać zezwolenie na pobyt od pięciu lat, być zatrudnionym na stanowisku objętym ubezpieczeniem społecznym, mieć zapewnione utrzymanie oraz mieszkanie o odpowiedniej powierzchni. Dodatkowo należy wykazać się wystarczającą znajomością języka niemieckiego a także podstawową znajomością niemieckiego porządku prawnego gospodarczego.

Aby ułatwić Państwu funkcjonowanie w Niemczech wydajemy PL NAVIGATOR, polskojęzyczny Informator Branżowy, w którym znajdziecie Państwo adresy najważniejszych instytucji i firm służących pomocą, poradą, usługą, we wszystkich praktycznie obszarach życia, poczynając od zasiłku dla dzieci, na pochówku kończąc.

Redakcja PL NAVIGATOR

Informacja zawarta nie stanowi podstawy do odpowiedzialnosci z punktu widzenia prawa.